Przeszkoda niemocy płciowej/ impotencji

Na wstępie wyjaśnić należy, że przeszkodą małżeńską w znaczeniu szerszym jest każda okoliczność, która z mocy prawa Bożego bądź ludzkiego nie pozwala na ważne albo godziwe zawarcie małżeństwa. Natomiast w ścisłym znaczeniu jest to okoliczność bądź sytuacja osobowa dotycząca bezpośrednio przyszłego małżonka nie pozwalająca na jego ważne zawarcie.

Zgodnie z kan. 1073 KPK „Przeszkoda zrywająca czyni osobę niezdolną do ważnego zawarcia małżeństwa|".

Jedną z takich przeszkód jest przeszkoda wieku. Kodeks Prawa Kanonicznego stwierdza, że przeszkoda niemocy płciowej. Przesłanka ta została opisana w kan. 1084 KPK, zgodnie z którym:

„§ 1. Niezdolność dokonania stosunku małżeńskiego uprzednia i trwała, czy to ze strony mężczyzny czy kobiety, czy to absolutna czy względna, czyni małżeństwo nieważnym z samej jego natury.
§ 2. Jeśli przeszkoda niezdolności jest wątpliwa, czy wątpliwość ta jest prawna czy faktyczna, nie należy zabraniać zawarcia małżeństwa ani też, dopóki trwa wątpliwość, orzekać jego nieważności.
§ 3. Niepłodność ani nie wzbrania zawarcia małżeństwa, ani nie powoduje jego nieważności, z zachowaniem przepisu kan. 1098".

W znaczeniu kanonicznym przez niemoc płciową należy rozumieć niezdolność do współżycia płciowego. Polega ona na wrodzonym lub nabytym braku (u kobiety bądź mężczyzny) uniemożliwiającym akt płciowy z natury swej zmierzający do zrodzenia potomstwa.

Występują różne rodzaje impotencji:

a. niemoc płciowa organiczna wynikająca z braku lub anomalii anatomicznych narządów płciowych, które powodują, że nie są one zdatne do dokonania aktu małżeńskiego;

b. niemoc płciowa funkcjonalna polegająca na zaburzeniach w czynnościach narządów płciowych przy braku wyraźniejszych zmian anatomicznych w ich obrębie (u mężczyzn objawia się to brakiem popędu lub jego wadliwością do tego stopnia, że uniemożliwia stosunek płciowy a u kobiet niemoc jest najczęściej spowodowana stanem psychicznym, stanami lękowymi, nerwicami itp.).

Może być ona bezwzględna, a więc gdy osoba nie jest zdolna spełnić aktu seksualnego z jakąkolwiek osobą płci przeciwnej bądź względna, czyli istnieje tylko w stosunku do pewnych osób płci odmiennej, z którymi dana osoba nie może dopełnić aktu małżeńskiego, choć jest to możliwe z innym.

Niemoc płciowa stanowi przeszkodę małżeńską, kiedy jest:

a. uprzednia, a więc istniała w trakcie zawierania związku małżeńskiego;

b. trwała, a więc niedająca się usunąć, nieuleczalna;

c. pewna, ponieważ w przypadku wątpliwości prawnej czy faktycznej co do jej istnienia, prawo nie zabrania zawierania związku małżeńskiego.

Nie ma natomiast znaczenia czy jest ona bezwzględna czy względna.

Nie ma możliwości uzyskania dyspensy od przeszkody niemocy płciowej, ponieważ w ocenie Kościoła jej podstawą jest prawo naturalne.

Z niemocą płciową nie można łączyć niepłodności. Kodeks Prawa Kanonicznego nie zabrania bowiem małżeństwa z osobą niepłodną, chyba że okoliczność ta zostałaby utajniona, aby skłonić drugą stronę do zawarcia małżeństwa.

Autor: adw. Małgorzata Nowosielska-Margas (tel. 793 196 520)