Rozwiązanie małżeństwa na korzyść wiary

Możliwość rozwiązania małżeństwa, poza dyspensą od małżeństwa niedopełnionego, przywilejem wiary, przywilejem Pawłowym, rozwiązaniem na małżeństwa a lege, daje również przywilej wiary.

Kodeks Prawa Kanonicznego przewiduje w kan.1150, stanowi, że:

„W razie wątpliwości przywilej wiary cieszy się przychylnością prawa".

Na mocy przywileju wiary niemalże każde małżeństwo, w którym jeden z małżonków jest nieochrzczony, może zostać rozwiązane przez papieża na korzyść wiary strony proszącej o ten przywilej bądź na korzyść wiary osoby trzeciej chcącej zawrzeć związek ze stroną żyjącą w małżeństwie naturalnym.

Rozwiązanie małżeństwa na korzyść wiary może mieć miejsce, gdy zostaną spełnione poniższe warunki:

a. w czasie całego pożycia małżeńskiego jeden z małżonków był nieochrzczony, a po przyjęciu chrztu nie było między nimi współżycia;

b. przyszły małżonek, który nie jest ochrzczony lub został ochrzczony poza Kościołem katolickim musi złożyć zapewnienie stronie katolickiej wolności wyznania jej wiary i wychowania w niej dzieci;

c. występująca między małżonkami separacja winna być zupełna i nieodwracalna, bez możliwości odnowienia życia małżeńskiego;

d. osoba, chcąca uzyskać łaskę nie może być przyczyną rozkładu pierwszego związku małżeńskiego, ani też nie może nią być strona katolicka, którą ma poślubić;

e. nie może występować niebezpieczeństwo publicznego zgorszenia bądź poważnego zdziwienia w przypadku udzielenia łaski. Należy zabezpieczyć potrzeby poprzedniego współmałżonka i dzieci;

f. w przypadku katechumena, co do zasady powinno się poczekać aż do mementu jego chrztu, chyba że ma się moralną pewność, że w niedługim czasie przyjmie sakrament;

g. nie można rozwiązać małżeństwa zawartego z dyspensą od przeszkody różnej religii, aby zawrzeć nowe małżeństwo również z dyspensą od tej samej przeszkody. Należy wówczas przekonać ordynariusza, że osoba przyjmująca sakrament chrztu czyni to szczerze;

h. po raz drugi nie udziela się tej samej łaski;

i. można udzieli przywileju, jeśli osoba o niego prosząca byłaby niekatolikiem, ochrzczonym lub nieochrzczonym. Wówczas dyspensa od przeszkody różnej religii musi zostać udzielona przez Stolicę Apostolską. Przywilej można również otrzymać na prośbę osoby będącej katolikiem, która chciałaby zawrzeć nowy związek małżeński ze stroną chrześcijańską akatolicką nie wyrażającą chęci na nawrócenie pod warunkiem, że byłaby ważnie ochrzczona.

Osoba nieochrzczona, która zakończyła pierwszy związek z inną osobą nieochrzczoną lub osoba ochrzczona po nieudanym związku z osobą nieochrzczoną, chcąc zawrzeć nowy związek małżeński winna zwrócić się do proboszcza, a ten do sądu kościelnego celem ustalenia czy zachodzą przesłanki do zastosowania przywileju wiary. Duchowny z pismem przewodnim przesyła do sądu wszystkie dokumenty, a w szczególności te potwierdzające brak chrztu przynajmniej jednej z osób nieudanego małżeństwa, a także te potwierdzające zakończenie poprzedniego związku (np. wyrok rozwodowy). Osoba zainteresowana powinna ponadto dołączyć pismo skierowane bezpośrednio do papieża z prośbą o udzielenie przywileju oraz do sądu kościelnego z prośbą o wszczęcie procedury. Następnie sąd kościelny przesyła dokumenty do Kongregacji Nauki Wiary, która po pozytywnym rozpatrzeniu sprawy przesyła ją dalej do papieża.

W praktyce bardzo często występują przypadki, kiedy przyszli małżonkowie zwracają się z prośbą o udzielenie przywileju wiary. Jest to spowodowane panującą we współczesnym świecie różnorodnością kulturową i światopoglądową.

Autor: adw. Małgorzata Nowosielska-Margas (tel. 793 196 520)