Rozwód a separacja

Rozwód i separacja stanowią dwie niezależne instytucje. Przesłanki orzeczenia rozwodu zostały uregulowane w art. 56 k.r.o., który stanowi, że:
„§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego".

Natomiast przesłanki orzeczenia separacji znajdują się w art. 611 k.r.o., zgodnie z którym:
„§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację.
§ 2. Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków".

Jak wynika z powyższego przesłanka konieczną do orzeczenia rozwodu i separacji jest zupełny rozkład pożycia małżonków. Jednakże dodatkowo dla orzeczenia rozwodu konieczne jest wystąpienia trwałości rozkładu pożycia. W przypadku separacji przesłanka ta nie musi wystąpić.

Analogiczne są natomiast negatywne przesłanki rozwodu i separacji tj. brak sprzeczności z dobrem wspólnych małoletnich dzieci stron oraz zasadami współżycia społecznego.

W przeciwieństwie do rozwodu, do przesłanek negatywnych orzeczenia separacji nie należy wystąpienie z żądaniem przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia.

Przede wszystkim jednak znacząca różnica występuje w skutkach orzeczenia rozwodu o separacji. Skutkiem rozwodu jest ustanie małżeństwa i łączących małżonków więzi osobisto-majątkowych. Natomiast orzeczenie przez sąd separacji co do zasady wywołuje takie skutki, jak orzeczenie rozwodu, jednakże w przeciwieństwie w rozwodu, separacja nie powoduje ustania małżeństwa.

Autor: adw. Małgorzata Nowosielska-Margas (tel. 793 196 520)